piątek, 28 października 2011

paliwa alternatywne

Nowe paliwa w zasięgu ręki

Autorem artykułu jest Bosman


Ekologia, napędy hybrydowe i paliwa alternatywne są w ostatnich miesiącach modnym tematem. Dyskutuje się jednak na wysokim poziomie abstrakcji, a przecież paliwa alternatywne, nowe paliwa, są już na wyciągnięcie ręki.
Mówiąc o nowych paliwach, mogących zastąpić benzynę czy olej napędowy, myśli się najczęściej o skomplikowanych napędach wodorowych, napędach hybrydowych wykorzystujących energię elektryczną z ogniw paliwowych itd. Szkoda, że w powszechnej świadomości nie zagościły jeszcze paliwa wytwarzane ze zbóż lub rzepaku czy też gaz ziemny, dostępny w większości domów w Polsce.

Jeszcze nie czas na wodór
Mimo swoich niewątpliwych zalet, wodór jeszcze przez długi czas nie będzie paliwem wykorzystywanym na masową skalę. Przynajmniej wszystko na to wskazuje. Nie opracowano jeszcze tanich i bezpiecznych metod przechowywania wodoru. Gaz ten z uwagi na swoje właściwości może wydostawać się nawet z bardzo szczelnych zbiorników. To stwarza także niebezpieczeństwa związane z masowym użytkowaniem pojazdów napędzanych takim paliwem. Nie ma również sieci stacji napełniania takim paliwem, a ich budowa jest bardzo droga.

Z gazem ziemnym taniej
Stacje napełniania autogazem (LPG) stały się nieodłączną częścią motoryzacyjnego krajobrazu Polski. Według danych Polskiej Organizacji Gazu Płynnego, jest ich niemal 7 tys., są praktycznie wszędzie. Tanie, bezpieczne paliwo pokochali polscy kierowcy. Nasz kraj należy do ścisłej czołówki, jeśli idzie o wykorzystanie LPG do napędu samochodów. Dlaczego zatem tak trudno jest się nam zaprzyjaźnić z gazem CNG, skroplonym gazem ziemnym, tym samym, który wykorzystujemy masowo w domach? Powodów jest kilka. Po pierwsze, samochodowe instalacje na gaz ziemny są zdecydowanie droższe niż te na LPG. Koszt montażu sięga 10 tys. złotych, co przy 2-3 tysiącach za instalację LPG jest kwotą zawrotną. Oczywiście, można kupić instalacje tańsze, za 5-6 tys. zł, ale wówczas należy liczyć się z tym, że auto przejedzie na pełnym zbiorniku około 100 km. Aby uzyskać zasięg około 300-350 km, montuje się zwykle 3 butle, stąd wysoki koszt całego układu. – Trzeba pamiętać, że najdroższy element układu to zbiorniki i elementy zasilania – mówi Arkadiusz Wieczorek, szef korporacji taksówkowej Wawa mającej ponad 100 samochodów zasilanych gazem ziemnym. Okazuje się jednak, że zbiorniki można wymontować z chwilą odsprzedaży samochodu. – Zakładam, że jedną instalację mogę użytkować przez około 20 lat – informuje Wieczorek. To zupełnie inaczej niż w przypadku instalacji LPG. Auto sprzedawane jest razem z instalacją, bo przepisy zabraniają przekładania jej do innego pojazdu. Niemały koszt inwestycji zwraca się jednak bardzo szybko i może być amortyzowany przez długi czas. – To zdecydowanie bardziej opłacalne niż jazda na benzynie, a nawet zakup aut z silnikami Diesla. Trzeba też pamiętać, że po latach samochód z silnikiem wysokoprężnym, mimo iż kosztował w zakupie więcej, z chwilą sprzedaży także sporo stracił na wartości. My kupujemy samochody po określonej cenie, a potem odsprzedajemy je po cenie rynkowej. Nie tracimy instalacji, nie dopłacamy za diesla – twierdzi Wieczorek, udowadniając, że to naprawdę opłacalne przedsięwzięcie.
Rzeczywiście, cena gazu CNG ustalona jest na 1,81 za m3 (w Polsce gaz ziemny sprzedawany jest w takich jednostkach). Jeśli przyjąć, że samochód spala średnio 10 litrów benzyny, to w przypadku gazu ziemnego spali około 9 m3 gazu ziemnego (dla porównania, ten sam pojazd potrzebuje około 12 litrów gazu LPG). Zatem koszt przejechania 100 km nie będzie przekraczał 20 zł. Żeby osiągnąć taki wynik w przypadku samochodu benzynowego, trzeba by pochwalić się zużyciem rzędu 5 l/100 km. Nawet małe silniki wysokoprężne rzadko kiedy mają tak małe średnie spalanie, a olej napędowy kosztuje dwa razy więcej. W Wawa Taxi roczne oszczędności na jednym samochodzie wahają się między 8 a 12 tys. złotych. – Po pięciu latach oszczędzam na kolejny nowy samochód. Dla mnie oznacza to, że kolejne auto mam za darmo. Przecież paliwo i tak musiałbym kupić, a skoro mogę kupić znacznie tańsze, to dlaczego tego nie robić? – mówi Arkadiusz Wieczorek, szef korporacji. Jego samochody przejeżdżają w sumie ponad pół miliona kilometrów w ciągu miesiąca. Awarie można policzyć na palcach jednej ręki, zaś usterki spowodowane gazem ziemnym nie istnieją. Jego flota ponad stu Seatów jest serwisowana w autoryzowanych stacjach obsługi, ponieważ Seat przeszkolił wszystkie swoje serwisy z konserwacji i obsługi aut napędzanych CNG. Producent utrzymuje w Polsce fabryczną gwarancję na auta przerobione na gaz ziemny.
---<!-- Umieść ten tag w sekcji head lub bezpośrednio przed zamknięciem tagu body. -->
<script type="text/javascript" src="https://apis.google.com/js/plusone.js"></script>

<!-- Umieść ten tag w miejscu, gdzie ma pojawić się przycisk +1 -->
<g:plusone></g:plusone>


Artykuł pochodzi z serwisu http://artelis.pl/

technika jazdy-oszczędzanie paliwa

Jak oszczędzać paliwo – ekonomiczna jazda samochodem

Autorem artykułu jest JoannaS


Zastanawiałeś się nad tym jak obniżyć spalanie Twego samochodu? Z pewnością tak, skoro ceny paliw osiągają kolejne rekordy. Oszczędna jazda a raczej oszczędna eksploatacja naprawdę jest możliwa, ale mało kto zna jej sposoby.
Ceny paliw zmuszają do poszukiwania rozwiązań na oszczędzanie paliwa. W niniejszym artykule przedstawimy kilka metod na mniejsze spalanie.
1. Styl jazdy
Korki, godziny szczytu i pośpiech to nasza codzienność. Często w pośpiechu ruszamy energicznie, jedziemy na wysokich obrotach, a na koniec szybko hamujemy. Taka jazda rzadko kiedy pozwala zaoszczędzić więcej niż kilka minut za to zużywa ogromne ilości paliwa zwłaszcza kiedy spieszymy się z rana gdy silnik jest jeszcze zimny.
Zatem:
- trzeba jeździć na możliwie wysokim biegu i płynnie – większe obroty to większe spalanie
- prędkość należy dostosować do warunków na drodze, ponieważ większy opór powietrza sprzyja tylko większemu zapotrzebowaniu na paliwo
- hamowanie silnikiem to darmowa jazda. Kiedy hamujemy silnikiem „zdejmując” biegi silnik nie pobiera paliwa. Jeszcze bardzo dużo osób zwalniając wrzuca luz myśląc, ze jest to oszczędne. Bieg jałowy zużywa paliwo tak samo jak na postoju.
2. Planowanie trasy
Nieodłączne do powyższego jest prawidłowe zaplanowanie trasy. Wiedząc jaką droga jedziemy i jakie będzie na niej natężenie ruchu będziemy mogli ograniczyć zbędne przyspieszanie i inne elementy ekonomicznej jazdy. Również wybór nieco dłuższej drogi z mniejszym natężeniem ruchy wpłynie pozytywnie na ubytek paliwa.
3. Co z postojem?
Jeżeli spotkamy się z sytuacją w której mamy stać w miejscu nieco dłużej warto zgasić silnik o ile nie jest to niebezpieczne.
4. Większa waga to większe spalanie
Ciężar samochodu i tego co w nim przewozimy ma wpływ na wielkość spalania. Dlatego warto z samochodu usunąć rzeczy, które są zbędne. Przykładem może być koło zapasowe, bagażnik dachowy inne „akcesoria” z których na co dzień nie korzystamy. Koło zapasowe można zamienić na lekki zestaw naprawczy.
5. Większy opór powietrza to większe spalanie
W punkcie pierwszym wspomnieliśmy o tym, że szybsza jazda to większy opór powietrza. Bagażniki dachowe, otwarte okna, dodatkowe i zbędne elementy nadwozia również generują większy opór.
6. Ciśnienie powietrza
Zbyt niskie ciśnienie w oponach zwiększa opór toczenia, a to znacząco wpływa na zapotrzebowanie paliwa. Nie mówiąc już tym, że jazda samochodem ze źle napompowanymi kołami jest niebezpieczna. Oczywiście nie można pompować kół więcej niż zaleca producent. Odpowiednie ciśnienie jest podane na oponach. Zaleca się sprawdzać ciśnienie raz w miesiącu.
7. Jakość paliwa
W wielu poradnikach zwraca się uwagę na jakość paliwa, ponieważ gorsze paliwo również ma wpływ na zużycie benzyny.
8. A może gaz zamiast benzyny?
Przy temacie paliwa warto zastanowić się nad założeniem instalacji gazowej. Nowoczesne instalacje nie są już drogie i tak bardzo awaryjne jak te starsze. Należy sprawdzić ceny w lokalnych serwisach i przeliczyć po jakim czasie zwróci się nam instalacją. Na pewno posiadając instalacje gazową będzie można pozwolić sobie na częstsze lub dalsze wycieczki.
9. Oszczędzanie energii elektrycznej = oszczędzanie paliwa
Klimatyzacja, radio, ogrzewanie tylnej szyby i inne urządzania pobierające energię elektryczną w samochodzie powodują zwiększone zużycie paliwa. Nie zawsze nawiew musi być nastawiony na maxa.
10. Zapalaj bez dodawania gazu
Dziś już nie trzeba przy uruchamianiu silnika dodawać gazu. Ilość paliwa niezbędna do rozruchu jest teraz regulowana przez komputer. O tym czasem się zapomina.
11. Zimny silnik zużywa dużo paliwa
Silnik uruchomiony po dłuższym postoju, a zwłaszcza zimą zużywa więcej paliwa zanim się rozgrzeje. Tutaj również należy pamiętać o spokojniejszej jeździe. Ciekawostką może być prawidłowe parkowanie jeszcze z rozgrzanym silnikiem do kierunku późniejszego odjazdu. Często pod blokiem wskakujemy w wolne miejsce, a z rana tracimy dodatkowe paliwo na włączeniu się do ruchu -kiedy samochód należy wycofać, zawrócić zanim ruszmy w drogę.
12. Obsługa serwisowa – nie zapominajmy o tym
Regularne serwisowanie samochodu, wymiana oleju, filtrów, świec również ma wpływ zużycie paliwa.
13. A może….
Zamiast jeździć samochodem warto zastanowić się nad komunikacja miejską?
---
Asia

Artykuł pochodzi z serwisu http://artelis.pl/
Każdy kierowca musiał kiedyś zatankować paliwo.Zdarzały się sytuacje,kiedy podjeżdża pani i nie wie gdzie jest wlew paliwa i na jakim jeżdzi jej auto.Niby proste sprawy ,ale tak bywa.Pomocna okazuje się obsluga stacji. Gorzej ,jak stacja jest samoobsługowa i płaci się kartą.Wtedy po wlaniu złego paliwa auto odjedzie kawałek i stop.Kłopotu co niemiara.Najlepiej wtedy wezwać pomoc drogową,usunąć paliwo ze zbiornika i układu paliwowego / oczywiście w warsztacie samochodowym, bo na miejscu może to być niemożliwe/.A jak po wlaniu nie takiego paliwa na jakim jeżdzi auto uruchomimy silnik możemy  uszkodzić pompę paliwową ,wtryski itp.
Zdarzają się przypadki odjazdu z pistoletem w baku.Klient wkłada pistolet ,blokuje dżwignę i idzie do
budynku stacji zapłacić lub kupić coś jeszcze.Potem wychodzi odpala i jedzie jeśli tylko z rurką wylewki /ta pod obciążeniem się łamie i urywa/ ale gorzej jak rurka się nie złamie i wyrywany jest wąż paliwowy ,lub przewracany jest dystrybutor.Właśnie dlatego w Wielkiej Brytanii na stacjach paliw /nie wiem czy na wszystkich ,ale na kilku na  których tankowałem/ usunięto możliwość blokowania pistoletów.Żeby tankować, trzeba trzymać pistolet ,a wtedy kontrolujemy pobieranie paliwa.
Inna sprawa to powietrze w paliwie.Należy podczas tankowania sprawdzać szkło przeziernikowe w którym widzimy paliwo i przerwać tankowanie jeśli zobaczymy bąbelki powietrza.Świadczy to o nieszczelnym rurociągu ssacym  a my płacimy również za 'zatankowane' powietrze.

środa, 26 października 2011

paliwo na stacjach

Jakość paliwa na stacjach paliw generalnie się poprawiła.
A tam gdzie trafi się słabe paliwo jest mniej klientów.Jakość nie wynika jednak obecnie z 'kombinacji '
wlaścicieli stacji . Ci boją się ,że stracą klienta i nie ryzykują.
Nie wiadomo gdzie szukać winnych.
Myślę,że w całym łańcuszku -od producenta do sprzedawcy detalicznego gdzieś po drodze paliwo traci na jakości.,jeśli oczywiście trafi się złe paliwo.
A w myśl tego,że mamy ponoć najtańsze paliwo w Europie ceny będą jeszcze rosły .

sondy pomiarowe

Opis sondy pomiarowej DIGIMAG

 Unikalna konstrukcja miernika wykorzystująca efekt magnetostrykcyjny ,do pomiaru i
określenia wysokości paliwa oraz wody, jak również pomiaru temperatur. Sondy te
wykorzystywane są głównie w instalacjach zbiorników podziemnych dla wskazywania stanu
zbiorników oraz wykrywania wycieku (metodą statyczna)
 Przewód w postaci struny umieszczony jest w rurze pomiarowej. Przetwornik elektroniczny
wytwarza impulsy prądowe przemieszczające się wzdłuż struny, które wytwarzają kołowe
pole magnetyczne. W pływaku poruszającym się po rurze wbudowany jest magnes
wytwarzający własne pole magnetyczne. W miejscu nałożenia się obu pól powstaje fala,
która przemieszcza się wzdłuż struny. Pozycja pływaka określana jest na podstawie czasu
przejścia pomiędzy emisją impulsu a powrotem fali do przetwornika Wartość ta jest zależna
od aktualnego poziomu medium w zbiorniku.
Na sondzie pomiarowej mogą zostać zainstalowane dwa pływaki: pływak
górny (paliwa) utrzymuje się na powierzchni paliwa w zbiorniku, podczas
gdy pływak dolny (wody) utrzymuje się pomiędzy paliwem i wodą w
dolnej części zbiornika.
Wewnątrz sondy zainstalowane są trzy czujników temperatury. Czujniki
te dają możliwość kompensacji rozszerzalności temperaturowej paliwa,
dając w efekcie temperaturowo skorygowane wskazania objętości paliwa.

Parametry sondy
Zakres temperatur pracy
–25°C do +60°C
 Głowica
Stopień ochrony IP 66/67/68
Okablowanie
 kabel (2x2x0,5)odporny na gazy i oleje.
Napięcie zasilania
0- 24 VDc
Certyfikat
CESI 06 ATEX 031 Q
CESI 06 ATEX 020 II 1/2 GD EEx d IIC T6 IP66 T85 °C
INERIS 06 ATEX 0051 II 1/2 GD IIC T85 °C IP66/68
Dokładność
 +/– 0,5 mm na całej długości
Rozdzielczość
: ± 0.1 mm na całej długości
Sygnał wyjściowy
- Analogowy 4- 20 mA
- Cyfrowy RS 485

Przygotowanie do instalacji sond

Podłączanie sond
Wymagania
Instalacja tych urządzeń musi być zgodna z obowiązującymi lokalnie
wymaganiami odnoszącymi się do tego rodzaju urządzeń

Przewody podłączeniowe sond
Wymagane są odporne na oleje i gazy, czteroprzewodowe kable

Długość przewodów
Przewody nie mogą przekraczać długości 5000 metrów(dla sygnału cyfrowego) ,
Jednocześnie przewody o długości 5000 metrów lub więcej mogą znacząco
pogorszyć parametry sygnału i wpłynąć na niewłaściwą pracę systemu.

Łączenie przewodów
Łączenia w strefie niebezpiecznej wymagają stosowania specjalnych
wypełnionych silikonem nakrętek, umieszczonych w szczelnych
skrzynkach połączeniowych. Każde łączenie może wpływać negatywnie na
parametry sygnału i pracę systemu.

Kanały przyłączeniowe
Wszystkie przewody sond powinny zostać poprowadzone w
sztywnych, stalowych osłonach, kanałach.

Uwaga
Osłony PVC mogą zostać zastąpione przez sztywne osłony
stalowe, jeżeli jest to dopuszczalne. Należy wykorzystywać
kable ekranowane dla sond

Wielkość i ilość osłon/kanałów dla przewodów sond zależy od
ilości sond , które będą podłączane.

Uszczelnianie
 Należy zapewnić uszczelnienie doprowadzenia
przewodów sond po obu stronach osłon. Zabezpieczenie
zapobiega dostaniu się wybuchowych oparów do budynku.

Ostrzeżenie
Nie wolno nacinać izolacji przewodów.

Skrzynki przyłączeniowe
Po obu stronach podłączenia sondy i kanałów w naziemnych studzienkach
lub studzienkach pomiarowych wymagane są szczelne skrzynki
przyłączeniowe z przykrywkami, zawierającymi uszczelki.
Przewody wychodzące z sondy podłącza się do
przygotowanych doprowadzając poprzez przepusty
do skrzynek przyłączeniowych.
We wszystkich przepustach muszą być założone metalowe wkładki. Kable
są następnie wyprowadzane ze skrzynek przyłączeniowych poprzez
sztywne, stalowe osłony.
Na temat pływaków
Terminy ”pływak” oraz ”wskaźnik poziomu” mogą być wzajemnie wymienne.
Wskaźnik poziomu produktu, znajdujący się na powierzchni benzyny lub
oleju napędowego, rejestruje całkowitą wysokość paliwa. Możliwe jest
stosowanie wskaźnika poziomu produktu łącznie ze wskaźnikiem poziomu
wody, lub bez niego. Ponieważ gęstość paliwa jest mniejsza
od gęstości wody, obciążony pływak zanurza się w paliwie, pływając na
powierzchni wody. Dzięki temu możliwe jest określenie wysokości wody i
poziomu granicy pomiędzy paliwem i wodą.

Instalowanie pływaków
1. Odkręć pierścień zabezpieczający z rury pomiarowej
2. Zainstaluj wskaźniki wysokości (pływaki), jak przedstawiono na rysunku.
3. Upewnij się, że magnes pływaka produktu skierowany jest w górę.
4. Upewnij się, że magnes pływaka wody skierowany jest w górę. ,
 (jeśli pływak został zainstalowany).
5. Dokręć pierścień zabezpieczający.
Uwaga

Jeżeli pływaki zostaną niewłaściwie zamontowane sonda będzie pokazywać błędne
wskazania lub nie będzie ich pokazywać wcale.

Instalowanie krok po kroku
1. Odkręć nakrętkę zabezpieczająca i zdejmij pływaki
2. Nałóż kołnierz na rurę pomiarową ( w przypadku gwintu NPT należy zwrócić uwagę na
 kierunek skosu Gwint- 1”, 3” NPT to gwint stożkowy)
3. Zamontować pływaki -UWAGA 1- do paliwa 2- do wody, magnesami do góry ,
 dokręć nakrętkę zabezpieczająca
3. Ostrożnie opuść sondę aż osiądzie na dnie zbiornika.
 UWAGA- aby nie uszkodzić pływaków.
4. Dokręć śrubami kołnierz zbiornika
5. Dokręcić złącze nastawne do kołnierza i do rury pomiarowej
6. Przeprowadź kabel sondy do skrzynki i dokręć wkładki.
7. W przypadku większej ilości sond wielkość skrzynki przyłączeniowej musi być
dopasowana do ilości kabli przychodzących
8. Wyprowadź kabel ze skrzynki przyłączeniowej ( 2x2x0,5 ekranowany) do budynku
9. Podłącz kabel od skrzynki przyłączeniowej do Conwertera RS 485/232
żyła niebieska S - (R-)
żyła brązowa S +( R+) SYGNAŁ RS 485
żyła biała –
żyła czerwona + ZASILANIE 0- 24 VDc
10.Podłacz zasilacz 24 VDc
11. Podłącz kabel z komputera do Conwertera do wyjścia RS 232
12. Ustaw w komputerze :( Menedżer Urządzeń) Port Komunikacyjny COM 1
 dla sondy.
13. W razie trudności w zainstalowaniu sond należy skontaktować się z działem obsługi
 klienta , celem uzyskania dodatkowych wskazówek.
14. Zainstaluj Program SITE ON

15. Program SITE ONE posiada oddzielną instrukcję

Każda sonda już w standardzie wyposażona jest w zaawansowany moduł transmisji z
protokołem RS 485, co pozwala na szeregowe połączenie wszystkich sond bezpośrednio z
komputerem.Funkcję centralki przejmuje specjalne oprogramowanie.

wtorek, 25 października 2011

stacje paliw

 

                                                                                                                                                              Obecnie,jeśli jakaś spółka lub firma albo osoba prywatna chce zająć się dystrybucją paliwa musi spełnić   określone w przepisach warunki. Przede wszystkim dysponować funduszami i odpowiednim terenem przeznaczonym do prowadzenia takiej działalności.
   Niezbędne jest przy takiej inwestycji dokładne sprawdzenie ile podobnych obiektów jest w pobliżu ,czy budowa ma sens i przyszłość/-planowane nowe rozwiązania drogowe itp
   W dalszej kolejności trzeba zlecić wykonanie projektu technicznego z wszystkim  uzgodnieniami załatwiają to biura projektowe/np.ze strażą pożarną ,z sanepidem, a także, żeby nie było niespodzianek z sąsiadami. 
   To może być trudne zadanie bo w naszym kraju ludzie z zawiści potrafią zablokować każde kreatywne działanie  Jeśli mamy to już za sobą,możemy przystąpić do wytyczania i robót
.     
    Byłoby najlepiej, jakby udało się wynająć firmę .która wykonałaby całość prac bez zlecania ich części podwykonawcom.Należy przy tym opracować realny harmonogram prac z dobrą polityką wypłat częściowych wyłącznie za wykonane i odebrane elementy,nigdy 'w formie zaliczek z'z góry'.Taki obiekt dobrze wyposażony i usprzętowiony wykonawca postawi w dwa- trzy miesiące Póżniej tylko litrażowania zbiorników legalizacja dystrybutorów towar na półki i działamy.

  To co napisałem wygląda różowo a tak nie jest. Trzeba naprawdę dużo kasy ok 1mln zł minimum żeby się za to zabrać.Taniej jest obecnie odkupić istniejącą stację paliw /można naprawdę tanio trafić stację -w porównaniu do kosztów budowy nowej/

 Ale najtaniej i najbezpieczniej jest wydzierżawić istniejącą stację paliw na określony czas.Wtedy nie ryzykujemy błędnej lokalizacji i możemy się wycofać z działąnia jeśli coś nie pasuje.

  Jednym z minusów takiej dzierżawy jest konieczność dostosowania urządzeń stacji/ zbiorniki i dystrybutory/ do obowiązujących od 2013 r. przepisów,które mówią , że do końca 2012 r.należy należy przystosować urządzenia stacji paliw do podanych niżej przepisów i nie przewiduje się przesuwania terminów modernizacji jak było dotychczas.
Mimo, że wydawałoby się jest to działalność dla nielicznej grupy inwestorów z uwagi na koncerny paliwowe ale z rozmów z wieloma potencjalnymi klientami wynika,że takie małe stacje ,tak jak i niektóre sklepy osiedlowe mają rację bytu.Gdyby jeszcze nasze niektóre utrudniające życie przepisy były bardziej pomocne małym inwestorom.......
  A tyle się mówi o pomaganiu w tworzeniu miejsc pracy ... i tylko się mówi..

Przepisy mówiące o stacjach paliw to.DzU.nr 122 poz 576 z1996r, Dz.U nr 113 z 2001r.
Natomiast przepisy mówiące o warunkach metrologicznych,jakie powinny spełniać zbiorniki na paliwa płynne zawierają się w Dz,U nr 21 /Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 22 stycznia 2008r/